Οι νέοι κι οι «νέοι» στην Τοπική Αυτοδιοίκηση

Υπάρχει γενικώς μια μεγάλη συζήτηση γύρω από το αν οι νέοι πρέπει να αναλάβουν περισσότερη δράση και θέσεις στην αυτοδιοίκηση. Αυτό είναι το θέμα που θα ήθελα να θίξω με αυτό το κείμενο και να προσπαθήσω να αποκωδικοποιήσω τις σκέψεις μου γύρω από αυτό.

Κατ’ αρχήν πρέπει να αποσαφηνίσουμε ποιοι είναι οι νέοι και ποιοι οι όχι και τόσο νέοι. Και το λέω αυτό γιατί νομίζω ότι υπάρχει γενικότερα μια λανθασμένη αντίληψη ως προς τους χαρακτηρισμούς αυτούς. Για να καταλάβουμε το γιατί και το πώς, ας ξεκινήσουμε με κάποιες διαπιστώσεις.

1^ον) Η αυτοδιοίκηση ασκείται γενικώς στην Ελλάδα με τον ίδιο τρόπο εδώ και δεκαετίες, με γερασμένες τακτικές και στρατηγικές, παρά τους κάποιους μικρούς επουσιώδεις νεωτερισμούς που παραπέμπουν σε μια γεύση από ηλεκτρονική διακυβέρνηση ή κάποιο υποτιθέμενο σύγχρονο συμμετοχικό management. Δεν έχει γίνει ακόμα όσο πρέπει κατανοητό ότι οι πρακτικές των προηγούμενων δεκαετιών βασίζονταν σε ένα μοντέλο χρηματοδότησης από την πολιτεία το οποίο δεν υφίσταται πια. Πλέον οι δήμοι πρέπει να στραφούν στην δημιουργία αυτόνομων πηγών χρηματοδότησης της τοπικής κοινωνικής μέριμνας, του πολιτισμού και της ανάπτυξης. Υπάρχουν τρόποι φυσικά και υπάρχουν και άνθρωποι που τους γνωρίζουν. Αυτοί κατά κανόνα είναι νέοι.

2^ον) Η αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα απαρτίζεται (όχι μόνο αλλά κυρίως) από στελέχη μέσης ηλικίας και άνω, με αντίστοιχα βιώματα και εμπειρίες, τα οποία μπορούν να αποδειχθούν πολύ χρήσιμα ή πολύ καταστροφικά, ανάλογα πως τα χρησιμοποιεί κάποιος.  Θεωρώ πως δεν είναι η βιολογική ηλικία αυτή που καθορίζει την χρησιμότητα ενός πολιτικού στελέχους, αλλά η ικανότητα του να προσαρμόζεται, να εξελίσσεται μαζί με την κοινωνία και να παράγει αποτελεσματικό έργο σε σύντομο χρόνο, αξιοποιώντας όλα τα διαθέσιμα εργαλεία. Τέτοιου είδους χαρακτηριστικά, καθιστούν κατά την άποψη μου «νέο» ακόμα και ένα στέλεχος μέσης και άνω ηλικίας. Αυτοί είναι οι πραγματικά νέοι.

3^ον) Η αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα, δεν είναι «αυτοδιοίκητη». Νομίζω πως η βασική αιτία εστιάζεται στο ότι το μεγάλο μέρος του στελεχιακού δυναμικού της, τροφοδοτήθηκε από ένα γερασμένο κομματικό σύστημα, το οποίο μέχρι και σήμερα ενδιαφέρεται μόνο για το τι χρώμα θα βαφτεί ο χάρτης την βραδιά των εκλογών και για τον βαθμό ελέγχου που θα έχει μετέπειτα στη χώρα μέσω των δήμων και των περιφερειών. Οι μόνοι νεωτερισμοί που ξέρει αυτό το κομματικό σύστημα εξαντλούνται στην αλλαγή λογότυπου ή ονόματος. Οι νεότεροι σε ηλικία, είχαν λιγότερο την ευκαιρία ή την διάθεση (ή και τα δύο) να εμπλακούν με τα κοινά μέσω ενός κομματικού μηχανισμού. Υπάρχει ένα μεγάλο κομμάτι της νεολαίας που μπορεί να δεί την πραγματικότητα χωρίς να πρέπει να κοιτάξει μέσα από χρωματιστά – κομματικά γυαλιά, όπως κάνουν (δυστυχώς συχνά) οι μεγαλύτεροι, οι οποίοι ακόμα και σήμερα το κάνουν έστω και αντανακλαστικά.

4^ον) (Σε συνάφεια με το 3^ον ) Οι νέοι δεν είναι «απολιτίκ» όπως θέλουν να τους παρουσιάζουν. Είναι «ακοματίκ» κι αυτό είναι καλό (καλό για αυτούς που δεν έχουν συμφέρον από το αντίθετο προφανώς…). Επειδή είναι τέτοιοι, επειδή ισχύουν οι παραπάνω διαπιστώσεις κι επειδή έτσι λειτουργεί το σύστημα στην Ελλάδα, δεν τους δίνεται η ευκαιρία να αποκτήσουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Τον προστατεύουν λυσσαλέα οι «παλιοί», οι δικτυωμένοι, αυτοί που αποτελούν προϊόντα του κομματικού μηχανισμού και της εξυπηρέτησης προσωπικών – κατ’ επέκταση πολιτικών σκοπιμοτήτων.

Και τι πρέπει να γίνει λοιπόν?

Οι περισσότεροι έχουν βαρεθεί τους ίδιους και τους ίδιους, βλέπουν ανάμεσα τους πιθανόν κάποιους ικανούς που ξεχωρίζουν, αλλά δεν φτάνουν για να κάνουν την διαφορά. Παρ’ όλα αυτά, όταν βλέπουν νέα πρόσωπα στα ψηφοδέλτια τα προσπερνούν χωρίς να μάθουν λίγα παραπάνω, χωρίς να τα  αξιολογήσουν επαρκώς. Δεν ασχολούνται καν τις περισσότερες φορές. Έχουν κάποια στανταράκια που «σταυρώνουν» εδώ και χρόνια γιατί έτσι έμαθαν ή συνήθισαν. Έχουν συγκεκριμένο τρόπο που ψηφίζουν. Αλλά στο καφενείο, στη μπυραρία, στη δουλειά, συνεχώς λένε ότι αν δεν αλλάξουν τα πρόσωπα, δεν θα αλλάξει τίποτα. Κι έχουν δίκιο. Προφανώς!

Το να αλλάξεις τα πρόσωπα βέβαια δεν είναι πανάκεια, ούτε σου εγγυάται κανείς τίποτα παίρνοντας σαν αξίωμα ότι οι νέοι είναι καλοί κι οι μεγάλοι (ή παλιοί) είναι κακοί. Πάλι σε λάθος δρόμο θα οδηγηθείς. Το πρώτο πρόσωπο που πρέπει να αλλάξει είσαι εσύ. Να αλλάξεις τον τρόπο που αξιολογείς και επιλέγεις.

Να ενημερωθείς για τα πρόσωπα και τις θέσεις τους, να αξιολογήσεις την προσωπικότητα και τις ικανότητες τους, να αποφασίσεις τι μείγμα νέων θέλεις να διοικήσει. Και να θυμάσαι ότι υπάρχουν «πενηντάρηδες νέοι» αλλά και «νέοι πενηντάρηδες», για να μην την πατήσεις πάλι.

Δεν θέλω να σου πώ φυσικά πώς πρέπει να ψηφίσεις, αντίθετα νομίζω πως δεν πρέπει να λάβεις τίποτα άλλο υπόψη σου παρά μόνο το αίσθημα σου περί κοινής λογικής αλλά και τις προσδοκίες σου. Μόνος σου θα αποφασίσεις ποιο είναι το ιδανικό μείγμα πολιτικής, αυτό που μπορεί να σε αντιπροσωπεύσει. Το υφιστάμενο που βασίζεται στην αναπαραγωγή στερεότυπων και προσώπων που εναλλάσσονται σε θέσεις και στρατόπεδα ή εκείνο που περιλαμβάνει τόσο την εμπειρία, όσο και την φρέσκια ιδέα, την αλλαγή, την διαφορετική σκέψη?

Η εμπειρία διασφαλίζει την επιτυχία της καινοτομίας, ενώ η καινοτομία δημιουργεί χρήσιμη εμπειρία και εργαλείο περαιτέρω καινοτομιών για το μέλλον.

Έρχονται εκλογές λοιπόν και όποια παράταξη κι αν σε αντιπροσωπεύει, φρόντισε να δώσεις μια ευκαιρία σε εκείνους που θεωρείς νέους, στην ηλικία, στην αντίληψη ή και στα δύο. Αυτή είναι η μοναδική μου παρότρυνση.

Καλή επιτυχία σε όλους τους νέους υποψήφιους (ανεξαρτήτως ηλικίας), όλων των δημοτικών κινήσεων / παρατάξεων.